Autorska sztuka Teatru Kreatury w dziewięciu scenach z dwoma zakończeniami inspirowana wydarzeniami w Kazimierzu Dolnym.
Spektakl powstał w Pensjonacie "Pod zegarem" w Moczkowie pod Barlinkiem.

Występują: Marta Andrzejczyk, Ewa Pawlak, Katarzyna Pielużek, Agnieszka Reimus-Zapadka
(Alina Czyżewska, Agnieszka Kiewicz)

Reżyseria: Przemek Wiśniewski
Premiera - wrzesień 2007 r.


Już niedługo historię zbuntowanych sióstr obejrzy cała Polska
Betanki na scenie
Zdarzenia z klasztoru w Kazimierzu Dolnym trafią na teatralne deski. We wrześniu odbędzie się premiera sztuki „Betanki”, którą przygotował gorzowski Teatr Kreatury. Artyści chcą wystawić ją także w Kazimierzu.

Pomysł na sztukę zrodził się na początku roku, kiedy wszyscy mówili o siostrach z Kazimierza. – Postanowiliśmy pokazać, w jaki sposób można manipulować ludźmi, bazując na tym, co się wydarzyło w zakonie Betanek – mówi Przemek Wiśniewski, reżyser spektaklu. – I bez dopisywania własnej historii. Opieraliśmy się na tym, co powiedzieli inni, co pojawiło się w mediach i na oficjalnej stronie zakonnic.

Wiśniewski nie poprzestał tylko na tym. Sam pojechał do Kazimierza, żeby porozmawiać z ludźmi, obejrzeć klasztor. – Do środka wejść się nam nie udało – mówi. – Ale siostry nas zauważyły. Obserwowały nas z okien.

W sztuce biorą udział cztery aktorki. Wszystkie występują pod swoimi prawdziwymi imionami. – Bo są bardzo biblijne – śmieje się Marta Andrzejczyk, grająca w spektaklu siostrę Martę. –Czy było ciężko wczuć się w rolę? Nie. Pewnie dlatego, że jeszcze jako 18-letnia dziewczyna, sama chciałam wstąpić do zakonu. Interesowała mnie życie konsekrowane i taką drogę życiową chciałam wybrać.

Na scenie aktorki nie występują w habitach. Mają na sobie skromne mundurki. Rozmawiają, opowiadają o swoim życiu: jak zdawały na prawo jazdy, jak mama jednej z nich starała się zrobić z niej baletnicę. W ich dialogach pojawia się także ojciec Roman, który w rzeczywistości mieszka razem z byłymi Betankami w Kazimierzu. Przez jedną z nich przemawia także siostra Ligocka. – Te dwie postaci musiały się pojawić w sztuce. Bo to przecież kluczowe osoby – zaznacza Wiśniewski.

Sztuka rozgrywa się w dziewięciu scenach i co dodaje oryginalności – ma dwa zakończenia. To jak będzie wyglądał koniec sztuki mogą wybrać sami widzowie. Mają do wyboru dwie wersje. Pierwsza – dziewczyny zostają w zakonie. Druga – byłe Betanki opuszczają klasztorne mury. I właśnie w tej wersji dziewczyny ściągają mundurki i zostają w samej bieliźnie.

– Podczas przedstawienia, które niedawno zagraliśmy dla niewielkiej grupy znajomych, zadecydowano, że mamy wyjść z zakonu – mówi Marta Andrzejczyk. – Tylko trzy chciały, żebyśmy nadal mieszkały w klasztorze.

Artyści zdają sobie sprawę, że sztuka może być uznana za kontrowersyjną. Mieli tego przedsmak podczas pierwszego pokazu. – Jedna z pań, była oburzona naszymi dialogami. Musieliśmy jej pokazać, że opieraliśmy się na autentycznych relacjach. Nie była świadoma, że aż takie rzeczy rozgrywają się w kazimierskim zakonie – mówi Andrzejczyk. – Bo ludzie nie znają historii Betanek. Wiedzą, że są siostry, które się zbuntowały i tyle.

Premiera „Betanek” odbędzie się we wrześniu. -Prawdopodobnie w Zgierzu. Ale chcielibyśmy przyjechać ze sztuką na Lubelszczyznę, zwłaszcza do Kazimierza – mówi reżyser. -Jesteśmy otwarci na zaproszenia.

Kontrowersyjny pomysł
Co sądzą na temat wystawiania sztuki o zbuntowanych betankach osoby związane z byłymi zakonnicami, Kazimierzem Dolnym i teatrem:

Monika Dudzińska, kierowniczka Kazimierskiego Ośrodka Kultury - Czy bym wystawiła tę sztukę u siebie? Raczej nie. To dramat, który rozgrywa się w klasztorze, ale i wśród bliskich związanych z byłymi zakonnicami. Poza tym, tak naprawdę nie wiemy, co się dzieje w środku. Dlatego z reżyserowaniem takiej sztuki sugerowałabym raczej poczekać. Niech się wszystko uspokoi, wyjaśni. Ja raczej na taki spektakl nie pójdę.

Beata Sawicka, posłanka PO, kuzynka jednej z dziewczyn przebywających w kazimierskim klasztorze: - Jestem zszokowana. Dlatego apelowałabym do reżysera, artystów, aby poczekali z wystawianiem tej sztuki, dopóki sprawa się nie wyjaśni. A myślę, że nastąpi to w ciągu najbliższych tygodni, wtedy nawet chętnie przyjęłabym zaproszenie na taki spektakl.

ks. Tomasz Lewniewski, ksiądz dziekan w parafii w Kazimierzu, zna byłe betanki: - Sztuka o betankach, naprawdę? To dość kontrowersyjny pomysł. Jestem ciekawy, jaki był cel artystów: czy wywołać sensację, czy może dać ostrzeżenie innym osobom. Jedno jest pewne, ujawnia się tu zwykła ciekawość ludzka i chęć dowiedzenia się, co się dzieje w klasztorze. Jeśli teatr przyjedzie ze sztuką do naszego województwa, chętnie ją zobaczę.

Janusz Opryński, reżyser: - Nie widzę nic zdrożnego w podejmowaniu takich tematów. W sztuce nie powinno się niczego zabraniać. Należy jedynie pamiętać, żeby nie ranić drugiego człowieka. Wyśmiewanie głupoty ludzkiej jest wręcz obowiązkiem artystów. A temat spektaklu jest jak najbardziej na czasie. Żyje nim opinia publiczna.»
Arleta Kubicka - Dziennik Wschodni - lipiec 2007